Risicobeschrijving
De elektrische voertuigen (EV) en de hybride elektrische voertuigen (HEV), verder te noemen e-voertuigen, maken gebruik van een elektromotor als aandrijfaggregaat, gecombineerd met een HV (hoge voltage) batterij als energiebron. De belangrijkste risico’s bij het werken met deze voertuigen zijn daarom:
- Stroom door het lichaam (aanrakingsgevaar)
- Verbranding door de vlamboog
Indien men in aanraking komt met de onder spanning staande delen kan men hierdoor ernstige gezondheidsschade oplopen. Met name het zenuwstelsel, het hart en de huid zijn hiervoor kwetsbaar. In ernstige gevallen kan het leiden tot blijvend letsel maar zelfs ook tot hartstilstand met de dood tot gevolg.
Door defecten aan elektrisch schakelmateriaal zoals HV-relais, kan ernstige vonkvorming ontstaan als gevolg van het maken of verbreken van (kortsluit) hoofdstromen. Hierdoor kunnen er zeer ernstige brandwonden aan het gezicht en/of de ogen ontstaan met mogelijk blijvende schade.
Ook kan door (extreme) mechanische vervorming van batterijcellen elektrolyt uit batterijcellen weglekken en in aanraking met de huid en/of ogen komen. Dit geldt hoofdzakelijk voor Nikkelmetaalhydride batterijen en loodaccu’s en in mindere mate voor Li-ion batterijen.
Klik hier om te bekijken wie er aan e-voertuigen mag werken en waar u op moet letten.
AANPAK
Bij het oplossen of verminderen van risico’s bij het werken aan e-voertuigen dient de arbeidshygiënische strategie te worden gevolgd. Dit betekent dat eerst moet worden gekeken of de bron van het probleem kan worden weggenomen. De laatste optie is het inzetten van persoonlijke beschermingsmiddelen.
OPLOSSINGEN
Aanpak bij de bron:
- Maak het HV-systeem spanningsvrij, waarbij de HV-batterij losgekoppeld wordt van het systeem, waarna de bron als het ware is weggenomen.
Hulpmiddelen en technische maatregelen:
- Voertuigmarkeringsmiddelen met waarschuwingslabels of bebording die aan de omgeving kenbaar maken dat er mogelijk gevaar voor aanraking met elektrische delen bestaat.
- Spanningsvrij maken HV-systeem in stappen
- Speciaal gereedschap 0 Volt check
Organisatorische oplossingen:
- Toepassen van het aanwijsbeleid. Voldoende voorlichten en instrueren van medewerkers
- Richtlijnen BHV inzake calamiteiten met e-voertuigen
Persoonlijke beschermingsmiddelen:
BRANCHENORM, WET EN ACHTERGROND
- Branchenorm: “Veilig werken aan e-voertuigen in de carrosseriebranche”
- NEN norm Veilig werken aan e-voertuigen NEN 9140:2019, klik hier voor de NEN-poster met het volledige stappenplan
- Toelichting betreffende aanwijzing van personen voor werkzaamheden aan HV-systemen en hulpsystemen in e-voertuigen
- De procedures/voorschriften van fabrikanten/leveranciers betreffende het veilig werken aan e-voertuigen
- Arbeidsomstandighedenbesluit artikel 3.4 en 3.5
- Arboinformatieblad AI-54 Elektrische Veiligheid.
Verwante normen:
- Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Laagspanning (NEN 3140+A3:2019);
- Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Algemene eisen (NEN-EN 50110-1)